Ang pahayag na inilabas kamakailan kaugnay sa usapin ng impeachment ay maituturing na isang masterclass sa mapiling pangangatwiran, na binalutan ng maka-institusyong kabanalan.

Nagbabala ito laban sa diumano’y “politikal na paggamit” ng impeachment, ngunit maginhawang ipinagkakait ang isang batayang katotohanan ng ating Saligang Batas: na ang impeachment ay likas na parehong prosesong pampulitika at quasi-hudisyal.

Ang asahang magiging “walang bahid pulitika” ang impeachment ay isang malaking hindi pagkakaunawa sa likas nitong disenyo bilang parehong legal na remedyo at pampulitikang pananggalang.

Sa halip na linawin ang tungkulin ng prosesong ito, binabansagan ito bilang simpleng pampulitikang palabas—isang malinaw na strawman fallacy na nilalayong siraan ang lehitimong gamit ng impeachment sa ilalim ng Konstitusyon.

Sa mga demokratikong lipunan, lahat ng mekanismo ng pananagutan ay may kaakibat na politikal na epekto. Ang presensya ng pulitikal na motibo ay hindi awtomatikong batayan ng pagka-iligal. Ang tanong dapat ay ito: May nagawa bang “culpable violation of the Constitution,” “betrayal of public trust,” o iba pang “impeachable offense” si Pangalawang Pangulo Sara Duterte, alinsunod sa Article XI, Section 2 ng 1987 Constitution?

Iyan ang sentrong tanong na dapat tugunan ng impeachment. Ngunit sa pagdiskuwalipika sa proseso sa batayan ng pulitikal na motibo, ang pahayag ay sadyang iniiwasan ang mas mahalagang tanong ukol sa pananagutang legal at etikal. Ang tunay na peligro ay hindi ang paggamit ng impeachment para sa pulitika, kundi ang paggamit ng “anti-politika” bilang tabing upang takasan ang pagsusuri.

Ang pag-iwas sa legal na imbestigasyon dahil may halong pulitika ay hindi integridad; ito ay pagtalikod sa konstitusyunal na tungkulin. Ang impeachment ay hindi kailanman inilayo sa pulitika. Sa katunayan, ito’y inaasahang gumana sa loob ng pulitikal na konteksto—ngunit may malinaw na batayan: ebidensya, proseso, at pananagutan.

Ang maagang pagbalewala sa proseso ng impeachment dahil ito’y “pulitikal” ay hindi pag-iingat—ito ay pagwasak sa tiwala ng publiko sa ating demokratikong mga institusyon.

Sa huli, ang impeachment ay hindi nailigtas mula sa pulitikal na pamumulitika. Ito’y inilibing sa ilalim ng pulitika—at iyan ang tunay na banta sa ating kaayusang konstitusyunal.

Spread the news